Hava Olaylarına İsimler Nasıl Veriliyor? Talat, Ahmet, Zeynep Yiğit, Christian...

Almanya’da yüksek ve alçak basınç sistemlerine verilen isimler Berlin Özgür Üniversitesi’nin hava olayı isimlendirme programıyla vatandaşlar tarafından seçiliyor. Tropik fırtınalar ise uluslararası listelere göre adlandırılıyor. Farklı uygulamalar zaman zaman kafa karışıklığı yaratırken, Türkçe isimler de geçmişte hava olaylarına verilmiş durumda.

Almanya'da Berlin Hür Üniversitesi

Hava olaylarının isimlendirilmesi ülkelere ve bölgelere göre değişen kurallarla yürütülüyor. Almanya’da yüksek ve alçak basınç sistemlerinin adlandırılması, Berlin Hür Üniversitesi’nin yürüttüğü isim ortaklığı programı aracılığıyla yapılıyor. Vatandaşlar belirli bir ücret karşılığında bir hava olayına isim verebiliyor ve elde edilen gelir üniversitedeki hava bilimi araştırmalarını destekliyor. Son yıllarda isimlendirmede kadın ve erkek isimleri yıllara göre dönüşümlü olarak kullanılıyor.

Dünayada Dünya Meteoroloji Örgütü

Uluslararası düzeyde ise tropik fırtınalar ve kasırgalar için Dünya Meteoroloji Örgütü’nün alfabetik olarak hazırladığı listeler kullanılıyor. Bazı harfler listelere dahil edilmiyor; ayrıca büyük yıkıma yol açan fırtınaların adları bir daha kullanılmamak üzere listeden çıkarılıyor. Bazı bölgelerde bitki, hayvan veya yiyecek isimleriyle adlandırma yapılması da uygulamalar arasında yer alıyor.

Koalylık sağlıyor

İsimlerin kullanılması, hava olaylarının medya, meteoroloji kurumları ve afet yönetimi arasında daha hızlı ve anlaşılır biçimde aktarılmasını sağlıyor. Ancak farklı ülkelerin aynı hava sistemine farklı isimler vermesi zaman zaman iletişim karmaşasına neden olabiliyor. Örneğin 2013’te Kuzey Avrupa’yı etkileyen bir alçak basınç sistemi Almanya’da “Christian”, İsveç’te ise “Simone” olarak anılmıştı.

Türkçe isimler de var...

Hava olayı isimlendirmelerinde Türkçe isimlerin de geçmişte kullanıldığı biliniyor. Berlin Özgür Üniversitesi’nin programı kapsamında seçilen bazı örnekler arasında Ahmet, Zeynep ve Yiğit gibi adlar yer aldı. Bu isimlerin kullanılmasında toplumdaki isim çeşitliliğini yansıtma amacı da etkili oldu. (Derleyen: MFM-Redaksiyon: M. Hastürk)