İnsanlar Öpüşmeye 21 Milyon Yıl Önce Başladı

Yeni bir bilimsel araştırma, öpüşmenin tahmin edilenden çok daha eski bir geçmişe sahip olduğunu ortaya koydu. Oxford Üniversitesi’nin çalışmasına göre dudak dudağa öpüşme davranışı, yaklaşık 21 milyon yıl önce büyük insansı maymunların ortak atasından miras kaldı. Bu bulgu, öpüşmenin yalnızca insanlara özgü romantik bir jest olmadığını, evrimsel ve biyolojik kökenleri olan bir davranış olduğunu gösteriyor.

Evrimsel Kökenler Beklenenden Eski

Bilim insanları, öpüşmenin evrimsel açıdan uzun süredir çözülemeyen bir gizem olduğunu belirtiyor. Görünürde öpüşmenin doğrudan bir hayatta kalma veya üreme avantajı olmamasına rağmen, pek çok insan toplumunda ve hayvan türünde benzer davranışlar gözlemleniyor. Bu çelişkiyi gidermek isteyen Oxford Üniversitesi’nden evrimsel biyolog Dr. Matilda Brindle liderliğindeki ekip, farklı türlerdeki “öpüşme benzeri” etkileşimleri inceleyerek bu davranışın ne kadar eskiye uzandığını araştırdı. Yapılan analiz, dudak dudağa öpüşmenin evrimsel kökeninin 21 milyon yıl öncesine, yani insanların ve diğer büyük maymunların ortak atasına kadar uzandığını ortaya koydu. Bu bulgu, insansı primatlar arasında öpüşmenin çok eski ve korunmuş bir davranış olduğunu gösteriyor.

Bilimsel Tanım ve Diğer Türlerde Öpüşme

Araştırma ekibi, çeşitli türlerin davranışlarını karşılaştırabilmek için öncelikle öpüşmenin bilimsel bir tanımını yaptı. Evolution and Human Behaviour dergisinde yayımlanan makalede öpüşme, “agresif olmayan, ağız-ağız teması içeren ve besin aktarımı amacı taşımayan” bir davranış olarak tanımlandı. Bu tarafsız tanım sayesinde insanlar, şempanzeler ve bonobolar gibi primatların yanı sıra kurtlar, çayır köpekleri, kutup ayıları (her ne kadar daha kaba biçimde olsa da) ve hatta albatroslar gibi birbirinden çok farklı türlerde görülen benzer ağız teması davranışları karşılaştırıldı. Sonuçlar, öpüşmenin izlerinin yalnızca yakın akrabamız olan primatlarda değil, farklı hayvan gruplarında da bulunduğunu ortaya koyuyor. Yani öpüşme, biyolojik olarak kökleri derine inen ve çeşitli türlerde bağımsız olarak ortaya çıkmış olabilecek bir eylem.

Neandertaller de Öpüşüyordu

Çalışmanın dikkat çekici bulgularından biri, Neandertallerin de öpüşmüş olabileceğine dair kanıtlar sunması oldu. Yaklaşık 40 bin yıl önce soyları tükenen yakın akrabamız Neandertallerin, modern insanlar ile karşılaştıklarında dudak dudağa öpüştüğü düşünülüyor. Bu varsayımı destekleyen en önemli kanıt, modern insan ile Neandertal’in aynı ağız mikrobiyomunun bazı üyelerini paylaşıyor olması. Neandertal fosillerinden elde edilen DNA analizleri, her iki türün de tükürüklerinde aynı tür ağız bakterilerine sahip olduğunu gösterdi. Dr. Brindle, bu durumun açıklamasını şöyle yapıyor: İki tür ayrıldıktan sonra yüz binlerce yıl boyunca aralarında tükürük alışverişi yaşanmış olmalı. Bu da ancak düzenli öpüşme ile mümkün olabileceğinden, Neandertallerin de insanlar gibi öpüşme davranışında bulunduğu sonucuna varılıyor.

Öpüşmenin Evrimleşmesine Dair Teoriler

Araştırma, öpüşmenin ne zaman ortaya çıktığını netleştirmesine karşın neden ortaya çıktığı sorusuna doğrudan yanıt veremiyor. Ancak bilim insanları, bu davranışın evrimleşme sebeplerine dair çeşitli teoriler öne sürüyor. Başlıca hipotezler şöyle sıralanabilir:

Romantik Bir Jestten Fazlası

Tüm bu bulgular ışığında uzmanlar, öpüşmenin sadece romantik bir jest olmadığını, aynı zamanda biyolojik bir işlevi olan evrimsel bir miras olduğunu vurguluyor. Dr. Matilda Brindle, insanda öpüşmenin geçmişimize dair önemli ipuçları barındırdığını belirterek bu davranışın ciddiye alınması gerektiğini ifade ediyor. Nitekim öpüşme eylemi, insanın evrimsel tarihini ve sosyal davranışların kökenini aydınlatmaya yardımcı olabilecek zengin bir bilgi kaynağı olarak görülüyor. Kısacası, dudak dudağa öpüşme her ne kadar günümüzde bir sevgi göstergesi olarak algılansa da, aslında milyonlarca yıl öncesinden gelen ve türümüzün biyolojisine işlemiş bir ortak miras olarak karşımıza çıkıyor.

Kaynakça

(MFM-Redaksiyon: M. Hastürk / 19 Kasım 2025)