İşte Aşırı Sıcağa Karşı 16 Öneri
1 Tem 2025
Sıcak havalar herkesin tanıdığı bir durum: terlemek, kötü uyumak, enerji kaybetmek. Ancak pek çok kişi yüksek sıcaklıkların ciddi bir sağlık riski oluşturabileceğini hafife alıyor.
32 Dereceden Sonra Risk Başlıyor
Hissedilen sıcaklık 32 dereceye ulaştığında güçlü bir ısı yükünden, 38 dereceyi aştığında ise aşırı yükten söz ediliyor. Özellikle gece sıcaklığının 20 derecenin altına düşmemesi, vücudun dinlenmesini engelliyor.
Hassas Gruplar Daha Çok Etkileniyor
Yaşlılar, çocuklar, kronik hastalar ama aynı zamanda sağlıklı yetişkinler de sıcak havadan olumsuz etkilenebiliyor. Basit önlemlerle bu yükü önemli ölçüde hafifletmek mümkün. İşte en önemli öneriler:
Sabah Erken Perdeleri Kapatın
Güneş ışınları doğrudan camlardan içeri girdiğinde odalar çok hızlı ısınıyor. Bu nedenle panjur, jaluziler veya perdeler özellikle sabah saatlerinde kapatılmalı. Daha etkili bir yöntem olarak yansıtıcı dış panjur veya termal perdeler kullanılabilir.
Doğru Havalandırma Yapın
Sabah erken veya akşam geç saatlerde dışarıdaki hava daha serindir. Bu zamanlarda pencereleri tam açarak çapraz havalandırma yapmak, sıcak havayı evden uzaklaştırır. Gün içinde pencereler kapalı tutulmalı.
Elektronik Aletleri Az Kullanın
Televizyon, bilgisayar, şarj cihazları ve lambalar fark edilmeden ısı yayar. Bu cihazları yalnızca ihtiyaç olduğunda açmak ve LED aydınlatma tercih etmek iç ortamın daha az ısınmasını sağlar.
Soğuk Su Banyoları Deneyin
Bir kova soğuk suyla ayak banyosu veya lavaboda kol banyosu dolaşımı anında rahatlatır. Dışarıdaysanız bile bileklerinizi kısa süre soğuk suya tutmak serinletir.
Hafif ve Su Zengini Yiyecekler Tercih Edin
Sindirim de enerji gerektirir ve sıcak günlerde bu durum halsizliğe neden olabilir. Salata, soğuk sebze çorbası, taze meyveli yoğurt ve tam buğday ekmeği gibi hafif seçenekler önerilir. Salatalık, karpuz, domates ve kabak gibi su oranı yüksek besinler de faydalıdır.
Bol Sıvı, Ama Çok Soğuk Olmasın
Sıcak havalarda günlük sıvı ihtiyacı artar. Günde en az 2-3 litre su, bitki çayı veya sulandırılmış meyve suyu idealdir. İçecekler çok soğuk olmamalı, çünkü vücudun ısı dengesini bozabilir.
Serin Uyku Ortamı Hazırlayın
Gece sıcaklığı uykuyu zorlaştırır. Pamuk veya ketenden yapılmış hafif yatak örtüleri ısıyı tutmaz. Ilık bir duş veya ayak banyosu, hafif serin bacak kompresleri uykuya geçişi kolaylaştırır. Odayı yatmadan önce havalandırmak veya düşük ayarda vantilatör çalıştırmak da etkilidir.
Hafif ve Açık Renk Kıyafetler Giyin
Nefes alabilen pamuk veya keten kumaşlar teri emer ve hava dolaşımını sağlar. Açık renkler güneş ışığını yansıtır, koyu renklerden kaçınmak gerekir. Dışarıda şapka veya ince örtü koruma sağlar.
Fiziksel Aktiviteleri Serin Saatlere Taşıyın
Spor, bahçe işleri veya alışveriş gibi efor isteyen işleri sabah erken veya akşam geç saatlere planlayın. Öğlen 11–17 arası yorucu aktivitelerden uzak durun. Gölgede hafif yürüyüş veya esneme yapmak iyi gelir.
Vücudu Nazikçe Soğutun
Boyna ıslak bir bez koymak, omuzlara serinletici bir tülbent örtmek veya su spreyi kullanmak vücut ısısını hızlıca düşürür. Ilık duş almak faydalıdır; buz gibi su ise dolaşımı olumsuz etkileyebilir.
Sıcağa Uygun Etkinlikler Seçin
Yaz sıcaklığı hiçbir şey yapmamayı gerektirmez, sadece planlama önemlidir. Müze, sinema, kütüphane gibi serin iç mekanlar iyi bir alternatif olabilir. Doğa yürüyüşü için ormanlar ve su kenarları şehir merkezinden daha serindir.
Gölgeden Yararlanın
İster balkonda ister dışarıda olun, gölge vücudu aşırı ısınmaktan korur. Büyük şapkalar, UV korumalı giysiler ve parklar serinleme fırsatı sunar.
Vantilatörü Bilinçli Kullanın
Vantilatör ortamı daha konforlu kılar, önüne soğuk su kabı koymak serinlik etkisini artırır. Ancak hava akımı doğrudan vücuda uzun süre tutulmamalı.
Alkol ve Fazla Kafeinden Kaçının
Alkol ve kafein sıvı kaybına yol açar, dolaşımı zorlar. Soğuk bira veya buzlu kahve cazip gelse de, bitki çayı ve aromalı sular daha sağlıklıdır.
Uyarı İşaretlerini Ciddiye Alın
Sürekli yorgunluk, baş dönmesi, bulantı veya kuru ağız gibi belirtiler sıcak çarpması belirtisi olabilir. Bilinç kaybı veya ciddi durumlarda hemen tıbbi yardım alınmalıdır.
Kendinize ve Başkalarına Dikkat Edin
Herkes sıcaklıktan aynı derecede etkilenmez. Çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik hastalar daha çok desteğe ihtiyaç duyar. Çevrenizde yardıma ihtiyacı olabilecekleri göz önünde bulundurun. (MFM/Redaksiyon: Mesut Hastürk)