Oyun Havası Değil, Ağıt: Misket, 'Güvercin Uçuverdi'nin Gerçek Hikayesi

Ankara düğünlerinin ve eğlencelerinin vazgeçilmezi haline gelen "Misket (Güvercin Uçuverdi)" oyun havasının, aslında derin bir aşk acısına dayanan dramatik bir geçmişi olduğu pek bilinmez. Coşkulu ritmiyle oynayanları neşelendiren bu türkü, zamanında yaşanmış trajik bir aşk hikayesinden doğmuştur.

Öncelikle türküde geçen "Misket", sanıldığı gibi bir çocuk oyuncağı değil; Ankara'da yetişen, kırmızı küçük meyveleriyle bilinen bir elma çeşididir. Hikâye de bu misket ağacının gölgesinde başlar.

Söylentiye göre Hayriye adında genç bir kız, âşık olduğu Osman Efe'yi görebilmek için her gün köyün dışındaki misket ağacına çıkar, yollarını gözlermiş. Osman Efe de sevdiği kızı bu ağaçta beklediği için ona "Misket" diye seslenmeye başlar.

Ancak bu aşkın önünde büyük bir engel vardır: Zamanın nüfuzlu kişilerinden biri olan Kır Ağa da Misket’e sevdalanır. Misket’in babasına haber salar, onunla evlenmek istediğini bildirir. Baba, zenginlik ve sosyal statü uğruna bu teklifi kabul eder. Fakat Misket, gönlü Osman Efe’de olduğu için “ölürüm de varmam” diyerek isyan eder ve durumu Osman’a anlatır.

Osman Efe bu duruma sessiz kalmaz ve Kır Ağa’ya bir haber yollar: "Yolumdan çekilsin, sevdiğime yan gözle bakmasın." Bu meydan okuma karşılıksız kalmaz; iki taraf da kavgaya tutuşur. Yiğitliğiyle bilinen Osman Efe, kavgada üstünlük sağlar. Kır Ağa, delikanlının cesaretinden etkilenir ve ondan vazgeçer. "Böylesine yiğit birine kıyamam. Misket senindir," diyerek bıçağını yere bırakır.

Fakat tam da bu sırada, misket ağacının tepesinden olup biteni izleyen Hayriye, yaklaşan kalabalık arasında Osman Efe’yi göremeyince en önde gelen Kır Ağa’yı görünce feci bir yanlış anlama yaşar. Osman’ın öldüğünü zanneder, fenalaşarak ağaçtan düşer ve oracıkta can verir.

Misket’in ölümü Osman Efe’yi derinden sarsar. Köyü terk eder, bir daha geri dönmez. Bu acı dolu hikâye dilden dile dolaşır, ağıtlara dönüşür. Zamanla bu ağıtlardan biri anonimleşerek günümüze kadar ulaşır ve hareketli ezgilerle yeniden düzenlenerek "Misket" adıyla bir oyun havasına dönüşür.

Bugün Ankara gecelerinde sevinçle oynanan bu türkü, aslında bir aşkın ve yanlış anlamanın hüzünlü izlerini taşır.

Şarkının orijinal hali ise şu şekildedir: 

Emel Taşçıoğlu - Misket (Güvercin Uçuverdi)

Kaynak: Türküsü - MFM Redaksiyon: Buse Şimşek