İlişkiyi zehirleyen toksik insanlar! Bunlar kimlerdir?
23 Nis 2024
Uzmanlar ilişkilerde bazı ifadeler zehirlenmiş diğer adıyla toksik bir ortamı gösterdiğini belirtiyorlar.
"Sadece şaka yapıyordum" dostane ilişkilerde ve ortaklıklarda birilerini yatıştırmak için sıklıkla kullanılan bir ifadedir. Ancak çoğu zaman tam tersi bir etkiye sahiptir ve toksik davranışa işaret eden ifadelerden biridir. Psikologlar, hangi beş ifadenin toksik bir ortama işaret edebileceğini açıklıyor.
Toksik insanlar: Bu sözler buna işaret ediyor
Online terapi programlarının geliştirilmesinden sorumlu olan online terapi platformu "HelloBetter "dan psikoterapist Verena Düttmann, ilk olarak şunu vurguluyor: Zehirli sözler kendi başlarına zehirli bir ilişkinin göstergesi değildir. Bu tür yorumlar "sağlıklı" ilişkilerde de ortaya çıkabilir ifadesini kullanıyor. Düttmann, "İfadeler tekrarlandığında ve bazen daha fazla, bazen daha az bilinçli olarak güç uygulamak amacıyla yapıldığında toksik hale gelir" diyor.
Uzmanlara göre toksik davranışların arkasında şu cümleler yatıyor olabilir:
1. "Sadece şaka yapıyordum. Çok hassassın."
Böyle bir cümle toksik bir ilişki bağlamında söylenmişse, (örneğin diğer kişinin görünüşü hakkında aşağılayıcı bir yorumdan sonra) özellikle de acı çekme algısı son derece öznel bir konu olduğu için genellikle etkilenen kişilere pek faydası olmaz.
Düttmann ayrıca böyle bir cümlenin diğer kişinin duygu, düşünce ve davranışlarını sorgulamak için kullanılmaması konusunda da uyarıyor. Belli ki acı çeken birine daha kötü şeylerin de olduğunu söylemek, onun "var olma hakkını" inkar etmek anlamına gelecektir. Psikoterapistler, "Bu, diğer kişinin kendi deneyimlerinin geçerliliğinden şüphe etmeye başlamasına yol açabilir" diyor.
2. "Kimse seni benim sevdiğim gibi sevmeyecek."
Psikolog, çift terapisti ve online kendi kendine yardım platformu "couch:now "un kurucusu Stefan Junker, bu cümlenin istismarcı ya da kontrolcü davranışlar için bir gerekçe olabileceğini söylüyor. Bu, davranışın zehirli olmasına rağmen diğer kişinin çıkarına olduğunu iddia ederek yapılır. Ancak Junker, gerçekte bunun "çarpıtılmış bir sevgi ve ilgi fikri" olduğunu söylüyor.
Düttmann ayrıca bu cümlenin, kişinin zehirli partneri olmadan çok daha kötü durumda olacağını ima ettiğine inanıyor.
3. "Ben asla öyle bir şey söylemedim."
Verena Düttmann, durumu inkar etmenin tipik bir gaslighting belirtisi olduğunu söylüyor. Düttmann'a göre bu, tekrarlanması halinde "mağdurların kendi hafızalarından ve hatta akıl sağlıklarından şüphe etmelerine" yol açan bir tanıklığa karşı tanıklık durumudur. (Bu fenomen adını, oyun yazarı Patrick Hamilton'ın, bir adamın evlerine gaz lambaları yerleştirerek karısını delirtmeye çalıştığı ve daha sonra bunu yaptığını inkar ettiği "Gas Light" adlı oyunundan almaktadır.) Psikoterapiste göre, oyunun da uygun bir şekilde tanımladığı gibi, gaslighting "diğer kişiyi kontrol etmek, tedirgin etmek ve onun üzerinde güç kazanmak" ile ilgilidir.
4. "Bunu sadece seni sevdiğim için yapıyorum."
Bir şeyi sözde sevgiden dolayı yapmak da gaslighting'in bir işaretidir. Çift terapisti Junker'e göre, istismarcı veya kontrolcü davranışlar, diğer kişinin çıkarına olduğu iddia edilerek meşrulaştırılır. Çift terapistine göre, sahte ilgi ve "çarpıtılmış sevgi fikri" sadece kontrol edilen kişiyi duygusal olarak bağımlı hale getirmekle kalmaz, aynı zamanda giderek daha güvensiz hale getirir.
5. "Eğer beni sevseydin, ..."
Bu cümle tek başına tartışmaya açıktır. Elbette ilgili kişi partnerini seviyordur. Ancak psikoterapist Düttmann, böyle bir ifadeyle sevginin belirli koşullara bağlandığını söylüyor. Basitçe söylemek gerekirse: Kontrol edilen partner, sevgiyi kazanmak için belirli gereklilikleri yerine getirmelidir, aynı zamanda kendi sevgisini de kanıtlamalıdır. Düttmann'a göre: "Etkilenenler, partnerlerini sevdiklerini kanıtlamak için kendi ihtiyaçlarını ve arzularını görmezden gelme baskısı altındadır."
Zehirli partner genellikle güç kazanmakla ilgilenir. Psikoterapist, bunun "kontrol, manipülasyon ve bağımlılık yaratma" yoluyla elde edildiğini açıklıyor. Bir örnek: "Beni sevseydin, iş teklifini geri çevirir ve benimle kalırdın." Bu durumda da partner bir eyleme zorlanıyor ve muhtemelen toksik partnerin niyetleri doğrultusunda dolaylı olarak izole ediliyor.
Psikoterapistten tavsiye: Bir ilişkide manipülasyona karşı kendinizi nasıl savunursunuz?
Bu cümleleri okuduktan sonra, bir ilişkide sağlıksız iletişim kuran herkesin genellikle suçu kendisinden diğer partnere atma yeteneğine de sahip olduğunu fark edebilirsiniz. Bu bazen zehirli ilişkilerin en tehlikeli yanıdır. Psikoterapist Verena Düttmann'a göre, sağlıklı bir ilişki ortamı ve karşılıklı takdir yaratmak için bu tür kalıpları tanımak ve ele almak çok daha önemlidir. Çünkü "sağlıklı bir ilişki" saygı ve karşılıklı anlayışa dayanırken, toksik ilişkiler öncelikle "etkilenenlerin öz saygısını zayıflatmak, bağımlılığı ve duygusal manipülasyonu teşvik etmekle" ilgilidir. (Kaynak: msn/ Toxische Menschen-Derleyen: Redaksiyon/Taner Şentürk)